ΡΩΤΑΤΕ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ... Ή ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ;

Πώς πρέπει να αναζητούμε Ιατρική συμβουλή; 

Σήμερα θέλω να σας προειδοποιήσω για μια κατάσταση που ξεφέυγει από τα όρια της ανισορροπίας και μπορεί να γίνει από μόνη της μια ψυχική (και όχο μόνο!) νόσος
Μιλάω για την κυβερνοχονδρία (Cyberchondria)! Τι είναι αυτό; Είναι το νέο φαινόμενο από το οποίο όλο και πιο πολλοί ασθενείς «νοσούν» χωρίς να το καταλαβαίνουν.

Η κυβερνοχονδρία ή Cyberchondria –όπως την αναφέρουν οι πιο πολλοί- είναι η υπερβολοκή και αβάσιμη ανησυχία για κάποια συμπτώματα που παρουσιάζει κάποιος. Είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων, όπως:

Η ευκολία στην αναζήτηση πληροφοριών,

 απευθείας από την ιατρική ή μη βιβλιογραφία που βρίσκει στο διαδίκτυο κανείς σε αφθονία.  Καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ, οι ασθενείς που ερευνούν τα συμπτώματά τους σε αυτό (το 61% των χρηστών περίπου) βγάζοντας συμπεράσματα άσχετα με την πραγματικότητα, ολοένα και αυξάνονται. Όσοι εργάζονται στον υγειονομικό τομέα ανησυχούν για το φαινόμενο αυτό σημαντικά. Είναι πολύ εύκολο να νομίσει κανείς ότι δεν είναι απαραίτητο να επισκεφθεί το γιατρό του, ή να θεωρήσει ότι εξοικονόμησε χρόνο ή χρήμα αποφεύγοντας να πληρώσει για υπηρεσίες υγείας. Τελικά, όμως, συχνά θέτει σε κίνδυνο την υγεία του ενώ πληρώνει ακόμα περισσότερα χρήματα για να διορθώσει τη βλάβη που του προκάλεσε μια ελλιπής ή λανθασμένη θεραπεία! Η ψυχίατρος Janet Taylor, επισημαίνει ότι, το χειρότερο σενάριο για τους ανθρώπους που «χτενίζουν» το διαδίκτυο για πληροφορίες σχετικά με την υγεία, είναι η αυτό – διάγνωση, μια και πολλοί από αυτούς δεν θα καταλήξουν τελικά στο γιατρό τους ώστε να διασταυρώσουν –αν μη τι άλλο- την αυθαίρετη ουσιαστικά διάγνωσή τους. 

Ο έμφυτος φόβος για την απώλεια της υγείας μας, 

που σε συνδυασμό με τον αγχώδη τρόπο ζωής μπορεί να αγγίξει τα όρια του αφύσικου. Ίσως έχετε ακούσει για την ψυχική διαταραχή που λέγεται  υποχονδρία. Το υποχόνδριο άτομο κυριεύεται από το φόβο πώς έχει πάθει κάτι κακό ή μπορεί να πάθει κάτι (ασθένεια ή ατύχημα), με αποτέλεσμα να μεταβάλλει τις συνήθειές του προσπαθώντας να προστατευτεί ή να επιδιώκει την επιβεβαίωση για την ασθένεια - που είναι σχεδόν πάντα ανύπαρκτη - από το γιατρό του.

Ο όρος "κυβερνοχονδρία" (cyberchondria) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από αμερικανούς γιατρούς το 1998, και το 1999 εισάχθηκε ο όρος "e-patient",  για να περιγράψει το άτομο που έχει τα μέσα, την ικανότητα και τη διάθεση να αποφασίσει μόνο του για την υγεία και τη θεραπεία του. Η πρώτη επισήμανση για την κατάσταση αυτή στο ευρύ κοινό έγινε το 2001 σε μια Βρετανική εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας, περιγράφοντας την «υπερβολική χρήση του διαδικτύου για την υγεία, με τελικό αποτέλεσμα να τροφοδοτούνται οι άνθρωποι με επιπρόσθετο άγχος χωρίς ουσιαστικό λόγο».

Από τις παρατηρήσεις που έχουν γίνει, με την πρώτη συστηματική μελέτη να γίνεται το 2008 από τη Microsoft, φαίνεται ότι άτομα που πάσχουν από την κλασσική μορφή υποχονδρίας, αλλά και εκείνα που έχουν κυβερνοχονδρία, συχνά είναι πεπεισμένα ότι υποφέρουν από διαταραχές με «συνηθισμένα ή ασαφή συμπτώματα». 

Τα παραπάνω έχουν σαν αποτέλεσμα ο εκάστοτε γιατρός, εκτός από το πραγματικό σύμπτωμα που ενδεχομένως να εμφανίζει ο εξεταζόμενος, να πρέπει να αντιμετωπίσει την ανησυχία και τους φόβους του, επιχειρηματολογώντας πειστικά και έχοντας να αντιπαρατεθεί σε όσες έρευνες και βιβλιογραφικές αναφορές έχει βρει το άτομο στο διαδίκτυο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αφορούν εντέλει την κατάστασή του!

Παρόλα αυτά, πρέπει να σημειωθεί πως σε κάποιες περιπτώσεις όπου ο ασθενείς δεν έχει πελαγοδρομήσει σε συμπτώματα και αναφορές που ουδεμία σχέση έχουν με το πρόβλημά του, τα αποτελέσματα της διαδικτυακής αναζήτησης έχουν αποδειχθεί ακόμα και σωτήρια για την υγεία του ατόμου. 

Μία ισορροπημένη άποψη - ο σωστά ενημερωμένος ασθενής

Ωστόσο, η ισορροπία είναι κάπου στο ενδιάμεσο. Μπορεί κανείς να ενημερωθεί, να καταγράψει μια λίστα με ερωτήματα και πληροφορίες που έχει συλλέξει από το ίντερνετ και τελικά να τα παραθέσει όλα αυτά στο θεράποντα ιατρό του, αποφεύγοντας σημαντικά λάθη για την υγεία του. 

Είναι γεγονός επίσης, ότι κάποιες σελίδες με ιατρικές πληροφορίες είναι πιο αξιόπιστες από άλλες, γι αυτό και ο αναγνώστης πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός με τις πηγές του.

Σε αυτό το σημείο είναι κατάλληλο να τονίσω για άλλη μια φορά ότι ο σκοπός αυτού του blog δεν είναι σε καμιά περίπτωση να υποκαταστήσει το γιατρό σας. Αν είστε άρρωστοι, είναι απαραίτητο να αναζητήσετε την κατάλληλη ιατρική συμβουλή.

Μπορείτε όμως να αναζητάτε πληροφορίες και να μαθαίνετε πώς μπορείτε να βοηθήσετε το σώμα σας να ανταποκριθεί στην ιατρική θεραπεία με τον καλύτερο τρόπο. Έτσι, μπορείτε να συμμετέχετε τόσο στην επιτυχία του γιατρού σας όσο και στη βελτίωση της υγείας σας!

Γ.Η.